Khi học sinh bị rối loạn tâm thần, lo âu

Bạn nghĩ chỉ người lớn mới stress? Xin lỗi, học sinh tụi mình mới là “cao thủ chịu áp lực”. Từ bài kiểm tra 15 phút bất ngờ cho tới ánh mắt “cháy bỏng” của phụ huynh khi điểm kém, tất cả đủ khiến thần kinh tụi mình… giật đùng đùng.

Chuyện có thật: Học sinh lên kế hoạch tự tử cực chi tiết!

Nghe như phim nhưng là chuyện có thật, theo bác sĩ Nguyễn Thị Phương Mai – chuyên gia tâm thần ở Bệnh viện Nhi Trung ương. Có học sinh từng ghi hẳn nhật ký… kế hoạch tự tử từng bước một. Không những vậy, nhiều bạn còn tự làm đau bản thân, dùng vật sắc nhọn để cắt tay, cắt chân – rồi được phụ huynh… đoán là bị mèo cào. (Ơ kìa, mèo nào “nghiệp” thế?!)

Thật ra, nguyên nhân sâu xa thường là do các bạn đang rơi vào tình trạng rối loạn lo âu, trầm cảm, hoặc gặp khủng hoảng về bản dạng giới – mà không ai thấu hiểu.

❗Sự thật không ai nói: 44% học sinh lo âu không đi khám tâm thần

Bạn có từng bị đau bụng, mất ngủ, nhức đầu mà đi khám mãi không ra bệnh? Bác sĩ nói có thể… do thần kinh? Nghe ghê quá nhỉ, nhưng thực tế là có tới 44% học sinh có biểu hiện lo âu, nhưng không được chẩn đoán đúng mà đi khám tiêu hóa, thần kinh, đủ kiểu.

Thậm chí, rối loạn lo âu có thể “ập đến” từ lúc bạn mới… 3 tuổi! Lúc đó đâu có bài kiểm tra, vậy nguyên nhân là gì? Áp lực kỳ vọng từ bố mẹ, sợ bị so sánh, không được chơi như ý muốn – tất cả tích tụ thành khủng hoảng tinh thần.

Bắt nạt học đường: Từ đòn roi sang… bạo lực mạng

Bạn nghĩ bắt nạt chỉ là đánh nhau sau giờ tan học? Nhầm to. Theo bác sĩ Mai, giờ đây còn có cả “bạo lực lạnh” – kiểu lặng lẽ nhưng đau cực kỳ: cô lập, chế giễu trên mạng, tạo group chat nói xấu, đăng ảnh meme ác ý… Những kiểu này có thể khiến nạn nhân hoảng loạn, mất tự tin trầm trọng.

Có phụ huynh dẫn con đi khám, nhưng hoàn toàn không biết rằng con mình đang bị bắt nạt mỗi ngày ở trường.

“Cú lừa” từ Internet: Trẻ tự kỷ không được uống sữa?

Một số phụ huynh lên mạng tìm hiểu rồi về “đào tạo con theo trend TikTok”. Ví dụ: “Trẻ tự kỷ không được uống sữa bò?” – nghe hoang đường mà có người tin! Hậu quả là có những bạn nhỏ bị cắt hết dinh dưỡng, thành ra chưa học được gì thì đã… suy dinh dưỡng.

Bác sĩ Mai nhấn mạnh: Phải hiểu đúng, can thiệp đúng, đừng để những lời truyền miệng trên mạng làm hại con trẻ.

Đã đến lúc xã hội “update” tư duy!

PGS.TS Bùi Hoài Sơn từ Ủy ban Văn hóa – Giáo dục Quốc hội chia sẻ cực chuẩn: “Xã hội cứ thích đổ lỗi cho người trẻ. Nhưng đâu phải lỗi tụi mình! Có khi do chính sách, môi trường, văn hóa không hỗ trợ thì sao?”

Vì thế, ông Sơn kêu gọi phải đặt người trẻ vào trung tâm của mọi chiến lược – chứ không phải chỉ biết ra quy định, còn người trẻ thì phải “răm rắp nghe lời”.

“Đừng chỉ ban phát cho thanh niên quyền lợi – hãy để họ nói lên tiếng nói, tham gia vào quá trình xây dựng tương lai đất nước!”, ông Sơn nhấn mạnh.

Tóm gọn: Chúng ta cần gì?

• Cha mẹ lắng nghe nhiều hơn, đừng chỉ nhìn bảng điểm.

• Thầy cô đừng ngại hỏi học sinh: “Em ổn không?”

• Xã hội ngưng “gán mác nổi loạn” cho giới trẻ – hãy tìm hiểu lý do đằng sau.

• Học sinh chúng ta: Đừng ngại nói ra, đừng ngại đi khám tâm lý, và… nhớ chăm sóc tinh thần mình mỗi ngày nhé.

Bạn không một mình đâu. Tụi mình cùng nhau vượt qua “cơn bão tinh thần” này nhé!